Kurguyu Tanımlamak

Ronald B. Tobias*

Çeviren: Mehmet Harmancı

Nobel ödüllü bir bilim adamının bir kere rastlantısallıktan söz ettiğini duymuştum ve söylediği bir şeyi hiç unutmam: Rastlantısallık nedir? diye sormuştu. Bir şeyin belirli bir zaman ve mekanda olması şansı astronomiktir, ancak her günün her anında bu olaylar yer almaktadır. Yere bir para düşürürsünüz, para dönerek gider ve durup düşer. Onun aynı yolu izlemesi olasılığı nedir? Milyonda, belki trilyonda bir. Ama sanki hiç başka bir olasılık yokmuş gibi doğal olarak yer almıştır bu olay. Yaşamımızda her olay sanki başka seçenek yokmuş gibi olur.

Bilimadamı rastlantısallığın olmadığını ileri sürmüştü. Operasyonel tanımlamalar, belirli koşullar için işlerliği olan tanımlar vardır, ama her durumda işlerliği olan mutlak bir tanım yoktur, demişti.

Aynı şey kurgu için de geçerlidir. Operasyonel kurgu tanımları vardır ama büyük ve asla gözardı edilmeyecek mutlak bir tanım yoktur. Elimizde sadece belirli durum ve koşullar dizisinde işlerliğe sahip tanımlar vardır. Sizin çalışmanız o durum ve koşullar dizisidir ve yine sizin çalışmanız kurgunun doğru olan tanımım sağlayacaktır.

“Hey, ne olacağını varın siz düşünün, ben sizin için düşünemem,” diyorum gibi gelecektir bu. Ama ben bundan söz ediyor değilim. Benim söylediğim her kurgunun farklı olduğu, hepsinin bir örnekte kendi köklerinin olduğu ve bu kitabın size o örneklerde yardımcı olabileceğidir. Siz bir kurgu örneğini seçip bunu kendi kurgunuza uyduracaksınız.

ÖRNEKLERİ ESERİNİZE UYDURMAK

Eğer çok yazmışsanız örneğin değerini bilirsiniz. Bir çalışma örneği vardır: her gün belirli saat oturup yazarsanız, canınız istediği zaman yazacağınızdan daha çok yazarsınız. Biz örneklere yapılar olarak dayanırız.

Aynı şey eseriniz için de geçerlidir. Örnekler inşa ederken eseriniz için iskele kurmuş olursunuz. Romanda her biri diğerine bağlı olan iki büyük örnek inşa edebilirsiniz: kurgu örneği ve karakter örneği. Bir kurgu örneği geliştirdikten sonra sizi hareket içinde yönlendirecek dinamik bir güce sahipsiniz; ve bir karakter (ki, bu kurgu örneği içinde hareket edecektir) örneği oluşturunca da, karakterinizin niyet ve motivasyonu içinde size rehberlik edecek dinamik bir davranış gücü elde edersiniz.

*Roman Yazma Sanatı, Say Yayınları,1996, İstanbul, s.14-15